“`html
ASENA YATAĞAN / Ankara – Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Suriye’deki yeni yönetimin Dışişleri Bakanı Esad Hasan Şeybani ile bir araya geldi. Dün gerçekleştirilen 3+3 formatındaki görüşmenin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında Fidan, “Suriye’de yeni bir döneme girdik. Bu fırsatın Suriye’deki yeni yönetim ve uluslararası toplum tarafından en iyi şekilde değerlendirileceğine inanıyoruz. Suriyelilerin liderliğinde kapsayıcı bir siyasi sürecin oluşturulması büyük önem taşımaktadır. Suriye’deki tüm dini, etnik ve mezhepsel grupların bir araya gelme zamanı gelmiştir. Suriye halkının kendi kendine dayanmasına katkı sunmalıyız. Suriye’yi rekabet alanı değil, işbirliği sahası olarak görmeliyiz. Geçtiğimiz haftasonu Riyad’da düzenlenen toplantıda bu konuları ayrıntılı şekilde ele aldık. Yeni yönetimle ilişkilerin ve yapıcı müzakerelerin sürdürülmesi gerektiğini düşünüyoruz. Esad yönetiminin kötü mirası olarak Suriye’ye yönelik yaptırımlar hala geçerli. Yaptırımların kaldırılması için yoğun diplomatik çabalar sürüyor. Amerika’nın kısmi muafiyet sağlaması mümkün oldu ve Avrupa Birliği de benzer bir çalışma yürütüyor. Temel hizmetlerin sağlanabilmesi için bu yaptırımların kaldırılması şart. Yaptırımların kalkması, ülkenin normalleşme sürecini hızlandıracaktır, milyonlarca Suriyelinin ülkelerine dönmesine olanak tanıyacaktır. Suriye’nin DEAŞ gibi terör örgütleriyle mücadele kapasitesi de artacaktır. Uluslararası toplum, Suriye’nin devlet yapılarını yeniden inşası ve kapasite artırımı konusunda destek olabilir. Türkiye olarak bu konudaki deneyimlerimizi paylaşmaya hazırız.
Askeri Kapasite
Esad rejimi, Suriye’de yıllarca terör örgütlerine ev sahipliği yaptı ve terör ihraç etti. Yeni Suriye’de PKK, YPG ve DEAŞ gibi gruplara yer bulunmamaktadır. Yeni yönetimin terörle mücadele kararlılığını memnuniyetle karşılıyoruz. Bu kararlılığı pratiğe dökmek önemlidir. Terörle mücadele konusunda üçüncü ülkelerle işbirliği konusunda önemli bir birikimimiz var. Yeni Suriye yönetimiyle benzer bir iş birliğini gerçekleştirmek istiyoruz. İstihbarat paylaşımından askeri yeteneklerin artırılmasına kadar çeşitli alanlarda destek sağlamaya hazırız. DEAŞ ile mücadelede de operasyonel destek sunma niyetindeyiz. Geçtiğimiz günlerde bu konuda bazı somut adımlar attık. DEAŞ kamplarının ve cezaevlerinin yönetimi konusunda yeni yönetime gerekli yardımı yapmaya da hazırız.
‘Rıza Göstermeyeceğiz’
Terörle mücadele ve güvenlik konuları özellikle gündemimizdeydi; DEAŞ, PKK ve YPG meseleleri detaylı şekilde ele alındı. DEAŞ ile mücadele için neler yapılabileceği üzerine görüş alışverişinde bulunduk. İstihbarat paylaşımına ve operasyonel iş birliğine ihtiyaç olduğunu vurguladık. YPG konusu da onların öncelikli meselelerinden biriydi, bu konuda da karşılıklı düşüncelerimizi sunduk. Bölgenin geleceğinde teröre kesinlikle yer yoktur ve Suriye’nin parçalanmasına asla izin vermeyeceğiz.” Fidan, “12 yıl aradan sonra geçen ay Şam Büyükelçiliğimizi açtık. Halep Başkonsolosluğumuz ise 20 Ocak’ta hizmete girecek. Türk Hava Yolları’nın uçuşları da yakında başlayacak.” bilgisini verdi.
‘Suriye ve Türkiye Tarih Yazdı’
Şeybani, sıcak karşılaması için Bakan Fidan’a ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’a teşekkür etti. Şeybani, “Suriye ve Türkiye, kardeşlik üzerine kurulu yeni bir tarih yazıyor. Türkiye ile ilişkileri güçlendirmeye devam edeceğiz.” dedi. Suriye’de SDG adı altında faaliyet gösteren PKK/YPG tehdidine karşı alacakları önlemlerle ilgili soruya yanıt veren Şeybani, “Suriye’yi kurtardıktan sonra bu grupların varlığına gerek kalmayacak,” şeklinde cevapladı.
DIŞİŞLERİ BAKAN YARDIMCISI YILMAZ, SURİYE’DEKİ DURUMU ANLATTI: ‘AYRI BLOK’ TALEBİ ÖNEMLİ RİSK TAŞIYOR
Dışişleri Bakan Yardımcısı Nuh Yılmaz, Meclis Dışişleri Komisyonu’nda Suriye’deki gelişmeler hakkında brifing verdi ve bölgedeki riskler üzerine değerlendirmelerde bulundu. Toplantının sorulara verdiği yanıtlara “kapalı oturum” olarak gerçekleştirildi. Yılmaz, basına açık olan kısımda şunları belirtti:
ÜÇ-DÖRT YIL ALACAK: Geçici hükümetin seçimlere hazırlık sürecini ve bir yol haritası oluşturmasını bekliyoruz. Güvenlik ortamının sağlanması bu süreçlerin gerçekleşmesi için gereklidir. Böyle bir sürecin 3-4 yıl alabileceğini düşünmek makul.
ULUSAL DİYALOG KONFERANSI: Yönetimin meşruiyeti için bir ulusal diyalog konferansı hazırlıkları yürütülmektedir. Suriye’deki yönetim, 1,500 kişilik katılım ile ülkenin tüm kesimlerini temsil edecek ulusal bir konferans düzenleyeceklerini, yasama komisyonunun kurulacağını ve bunun akabinde bir başkanın seçileceğini bildirdi.
KONTROLSÜZ SİLAH VARLIĞI: Savunma Bakanlığı, tüm grupların birleşerek düzenli bir ordu oluşturmasını bekliyor. Bu, silahlı gruplarla bağlantıda olacağı için önemli güvenlik riskleri taşımaktadır. Eski dönemdeki birçok kişinin memleketlerine döndüğü veya yabancı ülkelere kaçtığı ve şu anda kontrol altında olmayan oldukça fazla silah var. Bu durum önemli bir risk teşkil etmektedir. Önümüzdeki dönemde bu durumdan kaynaklanabilecek terör riskleri ile intikam operasyonları ihtimali bulunmaktadır.
TÜRKİYE’NİN İTİRAZLARI: Dürzi cephesinde birleşmeye karşı bir direniş olduğunu gözlemliyoruz. Bu konuda temaslarımız devam ediyor. SDG-PKK’nın ayrı bir blok olarak Suriye ordusunda yer alma talebi var ve bunun önümüzdeki dönem için önemli riskler doğurabileceği kanaatindeyiz. Bu konu hakkında itirazlarımızı gündeme getiriyoruz ve olumlu bakmadığımızı iletiyoruz.
ÜLKENİN DURUMU ÇOK KRİTİK: Önceki rejim, bankalar üzerinde 25 milyar dolarlık bir borç bıraktı ya da belirsiz bir miktar bırakıldı. Bu yüzden ülke şu an iflasın eşiğinde. Harabe durumda bir ülke var; hidrokarbon kaynakları yeniden canlansa bile ülkenin normalleşmesi uzun bir zamanı alacak. / EVRİN GÜVENDİK – Ankara
“`
